Voor mijzelf is tevoorschijn komen nog altijd een heel leerproces. Ik denk wel eens dat ik stembevrijding dan ook vooral voor mezelf heb uitgevonden. Of nou ja, uitgevonden, ik heb het woord ooit bedacht, maar natuurlijk niet het verlangen dat dat woord tracht te beschrijven. Het verlangen dat in ieder mens zit om gekend te worden, om zichzelf naar buiten te kunnen brengen in waarachtigheid en om daarin gezien en gehoord te worden, contact te voelen. Ik ervaar dat als een eindeloos leerproces, waarin steeds weer iets bevrijd wordt, dat betekent: iets wat eerst vastzit kan gaan stromen. Dat moment van bevrijding is altijd weer verrassend en vervullend in z’n waarachtigheid.

Schijn ik wel goed genoeg?
Zoals Toon Tellegen de zon de vraag schijn ik wel goed genoeg? in de mond legt is het ineens een vertederend zinnetje geworden. Maar die vraag gaat ook over jou en mij, lees die hele passage hierboven nog maar eens alsof hij niet over de zon maar over jou gaat. Herken je iets? Ik ken die vraag zelf maar al te goed, van jongs af aan is mijn handelen door die vraag gestuurd. O, wat heb ik goed m’n best gedaan. Op school, in de kerk, bij de meisjes, waar eigenlijk niet? En wat heeft het jaren gekost om er langzaam maar zeker achter te komen dat het daar toch niet om ging. Dat er onder die laag waaraan ik mijn identiteit ontleende een andere laag schuilging, of eigenlijk: een heleboel andere lagen, ik ontdek er nog steeds nieuwe. Dat is bevrijdend – en soms ook pijnlijk of schaamtevol, omdat de eerdere onwaarachtigheid dan aan het licht komt. Maar ik kom tevoorschijn, ik word steeds iets transparanter, voor mezelf en voor m’n omgeving. En terwijl daardoor m’n identiteit brozer wordt groeit paradoxaal genoeg m’n autonomie. Maar er is nog een paradox: terwijl m’n autonomie groeit ga ik meer open, hoef ik minder te beschermen, kan ik meer delen.

Nu even een mega-stap. Want ik ben niet de enige, gelukkig. Ik denk dat dit transformatieproces zich in de hele mensheid aan het afspelen is en dat we daar hoop aan kunnen ontlenen. We kijken aan tegen problemen die onmogelijk groot zijn voor ieder van ons, met de klimaatcrisis als een van de meest bedreigende. Daar kun je heel ontmoedigd van raken. Het zijn problemen die roepen om heel veel en ook heel praktische oplossingen. Maar tegelijk moet er iets anders gebeuren: we moeten op allerlei fronten leren inleveren en dat gaat pijn doen. Ik denk dat we dat alleen zullen kunnen als we groeien in bewustzijn. En precies dat is ook gaande – al is dat niet het eerste wat je ziet als je naar het journaal kijkt en de kranten leest. Die bewustwording gaat over de kostbaarheid van ieder mens en van al het leven op aarde. Dat kan alleen maar beginnen bij onszelf, wat egoïstisch klinkt, maar het niet is. Want iedere keer als je je eigen kostbaarheid kunt omarmen en ermee naar buiten durft te komen ontstaat er meteen ook de ruimte om de ander in z’n goedheid en schoonheid te kunnen zien. Dit gaat wezenlijk om het op waarde schatten van wat er in ons leeft, en wel van álles wat er in ons leeft. Alles wat je in jezelf ervaart en wat anderen in zichzelf ervaren verwelkomen, zonder selectief te hoeven zijn.

Vertel me erover
Dit proces is een traag proces. Tevoorschijn komen leer je niet uit een goed leerboek, je leert het door het te doen, het is ervaringsleren. Je zet een stapje, en nog een stapje, het lijkt soms niet op te schieten, maar als je af en toe omkijkt zie je toch vooruitgang. En dan ineens zet je een grote stap, waarmee je jezelf verbaast. Intussen kijk je om je heen en zie je dat je niet alleen bent, ook anderen zetten stappen. Je opent je, je wordt ontvankelijker, je verzacht je ogen en je oren, je gaat beter kijken en luisteren. Of zoals de schrijfster en journaliste Caitlin Moran onlangs in een interview beschreef: ‘Het belangrijkste dat ik geleerd heb, is om niet bang te zijn voor verdriet. Vroeger zei ik: 'Kom op, het komt wel goed.' Nu zeg ik tegen mensen die verdrietig zijn: 'Je bent verdrietig, dat spijt me zo, vertel me erover.'

Je kunt behoorlijk ontmoedigd raken van de enorme problematiek waar de mensheid voor staat. Maar raap je moed bij elkaar en kom tevoorschijn. Misschien niet met een grotere auto, nieuwe schoenen of een stellige opinie – al kan dat een fase zijn die je onvermijdelijk eerst door moet. Kom tevoorschijn in waarachtigheid. Kom tevoorschijn met je eigen lied, zoals het in jou leeft. Ja, zingen kan daarin wonderen voor je doen, het kan een prachtige oefening zijn in het loslaten van je schijn-identiteiten, het vergroten van je eigen autonomie en het je echt openen voor anderen.

Schijn ik eigenlijk wel goed?
Zing ik eigenlijk wel goed?
Tevoorschijn komen, ik moet tevoorschijn komen, dat is waar ook.

Je bent van harte welkom,

Jan Kortie

PS1 Verlang je ernaar om weer met z'n allen te zingen? We zijn er nog steeds voorzichtig in. Maar volgende week zetten we weer een stap: Anna presenteert dan haar nieuwe EP, in een meezingconcert. Er is een beperkt aantal kaarten voor deze feestelijke avond in de ruime kerkzaal van Vrijburg, hieronder meer info.

PS2 Ook heten wij een nieuwe stembevrijder (terug) in ons midden: Erica Nap! Lees hieronder meer.